به نقل از «ایسنا»

حسن خلق و سعه‌صدر لازمه خدمت در حرم رضوی است

تاریخ انتشار: ۲۴ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۸۰۴۵۲

ایسنا/خراسان رضوی تولیت آستان قدس رضوی تواضع، حسن خلق، ملاطفت، تواضع، سعه‌صدر، صداقت، امانت‌داری و توانایی در ارتباط مؤثر با زائران را لازمه خدمت خادمان در حرم مطهر حضرت رضا(ع) دانست.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد مروی در دیدار سرکشیکان کشیک‎های خدمتی خدام و خادمیاران رضوی که در حرم مطهر امام رضا(ع) انجام شد، شکر نعمت خادمی حضرت ثامن الحجج(ع) خدمت شایسته به زائران رضوی دانست و ابراز کرد: خدام رضوی باید آشنا و عارف به مقام و جایگاه اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) باشند، خادمان حضرت رضا(ع) باید اهل مطالعه باشند و هرکدام چندین کتاب در خصوص سیره و روایات حضرت ثامن‌الحجج(ع) مطالعه کرده باشند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی با اشاره به جایگاه علمی برخی از خدام حضرات معصومین(ع) از جمله فِضّه، خادمه حضرت زهرا(س) که سؤالات را با قرآن پاسخ می‌داد، گفت: مدیران حرم مطهر باید در خصوص ارتقا علمی خدام و آشنایی ایشان با زندگی، روایات و آموزه‌های حضرت رضا(ع) برنامه‌ریزی کرده و در امتیازات و ارتقا خدام این موارد را مدنظر داشته باشند.

تولیت آستان قدس رضوی تواضع، حسن خلق، ملاطفت، تواضع، سعه‌صدر، صداقت، امانت‌داری و توانایی در ارتباط مؤثر با زائران را از ویژگی‌های خدام رضوی معرفی و عنوان کرد: عموماً برخوردهای خدام با زائران مناسب و پسندیده است اما حتی یک برخورد ناشایست نیز در این بارگاه نورانی قابل‌قبول نیست.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی در ادامه رعایت آراستگی و انضباط ظاهری خدام را مورد تأکید قرار داد و تصریح کرد: آراستگی ظاهر از مصادیق نظم است، لذا خدام رضوی باید حداکثر دقت را در آراستگی لباس و وضع ظاهری خود به عمل آورند؛ چگونه انسان برای حضور در مهمانی لباس آراسته می‌پوشد، به طریق اولی سزاوار است برای حضور در بارگاه منور رضوی که از باعظمت‌ترین جایگاه‌های این عالم است، آراسته باشد.

وی همچنین نسبت به آشنایی خدام با موازین اداری و سازمانی و اطلاع‌رسانی مناسب به آنان در رابطه با برنامه‌ها و اقدامات حرم مطهر تأکید و اظهار کرد: خدام باید در جریان برنامه‌ها و اتفاقات حرم مطهر قرار داشته باشند و مسئولان حرم مطهر باید برای تحقق این مهم تدابیر لازم را اتخاذ کنند.

تولیت آستان قدس رضوی همچنین نسبت به عدم تفاوت میان خدام مشهدی و شهرستانی تأکید و بیان کرد: هیچ تفاوتی میان خادمان مشهدی و غیر مشهدی، خادمان و خادمیاران وجود ندارد و اگر چنین تلقی وجود داشته باشد مغایر با سیره امام رضا(ع) است.

بر اساس گزارش روابط عمومی آستان قدس رضوی، وی با بیان اینکه خدام به جهت حضور مستمر در اماکن متبرکه و ارتباط نزدیک با زائران بیشترین آشنایی با مشکلات و کاستی‌های احتمالی را دارند، عنوان کرد: خادمان علاوه بر انتقال پیشنهادها، انتقادات، نقطه نظرات و گلایه‌های زائران، دیدگاه‌ها و راه‌حل‌های خود را نیز باید به مدیران و مسئولان حرم مطهر منتقل کنند و مدیران نیز موظف به بررسی این پیشنهادها و اعلام نتیجه هستند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی همچنین به اهمیت احیای سنت‌های خوب اسلامی اشاره و با بیان اینکه خدام می‌توانند در احیای این سنت‎های خوب از جمله جلسات قرآن خانگی، پیشتاز باشند؛ ابراز کرد: احیاء سنت خوب اسلامی همچون دوره‌های قرآن و روضه‌های خانگی بسیار پسندیده است، این جلسات قرآن خانگی برکات بسیاری داشت، که از جمله آن حفظ همبستگی دوستان، خانواده و صله رحم بود؛ این دید و بازدید کدورت‌ها و نقارها را از بین می‌برد؛ افراد از حال یکدیگر باخبر می‌شدند و به حل مشکلات یکدیگر می‌پرداختند.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: حرم مطهر رضوي آستان قدس رضوی خادمان رضوی خادمیاران رضوی حسن خلق تواضع امانتداري آستان قدس رضوی حرم مطهر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۸۰۴۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هر صبح و شام در آستانه مقدسه رضوی قرآن تلاوت نمایند / نگاهی به شواهد تاریخی درباره پیشینه قرائت قرآن در حرم مطهر امام رضا(ع)

پنجشنبه گذشته به رسم دیرینه، جلسات سنتی قرآن کریم در یکی از شبستان‌های مسجد گوهرشاد در قالب برنامه دارالحفاظ آغاز شد. در این جلسه که ساعت 4 صبح پنجشنبه 6اردیبهشت در مسجد گوهرشاد برگزار شد استاد سیدمرتضی سادات فاطمی به عنوان پیشکسوت و صدرالحفاظ آستان قدس رضوی دعوت شد تا استاد این جلسه سنتی قرآنی در حرم مطهر رضوی باشد. قرار زیبایی که بناست با حضور سایر اساتید پیشکسوت تکرار شود. به این بهانه مروری بر پیشینه برنامه‌های قرآنی حرم مطهر رضوی داریم.

قرائت قرآن در جوار بارگاه علی بن موسی‌الرضا(ع) سنتی به قدمت این صحن و سراست. نشان آن، قدیمی‌ترین قرآن وقفی این آستان است. سنتی که طی قرن‌ها به مرور شکل گرفت و به شکل مراسمی آیینی قد کشید. نشان به این نشان که در دوره صفوی حفاظ حرم مطهر دارای جایگاه ویژه‌ای بودند و واقفان برای پایداری سنت تلاوت در حرم علی بن موسی الرضا(ع) وقف‌های متعدد داشتند. یکی از این وقف‌ها مربوط به خواجه علاءالدین حاجی در عهد شاه طهماسب اول صفوی است که به تاریخ 993 قمری وقف  و بخشی از درآمد آن صرف تأمین هزینه تلاوت قرآن در حرم مطهر شده تا حفاظ هر صبح و شام در روضه متبرکه، قرآن تلاوت کنند. سنتی دیرین که تا امروز ادامه دارد. کافی است سحرگاه به نیت زیارت به حرم مطهر رفته و پس از عرض ارادت، سری به مسجد گوهرشاد بزنید تا قاریان را نشسته به احترام ببینید و نوای ملکوتی قرآن را بشنوید که بر بال‌های ملائک تا آسمان می‌رود.

سنتی که از آغاز بود

قرائت قرآن در اماکن مقدس توصیه پسندیده‌ای است که در مزارات سرزمین‌های اسلامی از آغاز اسلام برقرار بوده است. با شکل‌گیری مشهدالرضا(ع) در قرن سوم هجری و حضور زائران بر گرد مرقد مطهر علی بن موسی‌الرضا(ع) قرائت قرآن نیز رایج بوده است. به نوشته مؤلف عیون اخبارالرضا(ع)، در قرن چهارم هجری زائران در کنار مرقد امام رضا(ع) قرآن تلاوت می‌کردند. ابن‌بابویه با واسطه از ابوعلی محمد بن معاذ و به نقل از ابوعمر و محمد بن عبدالله حاکم نوغان می‌نویسد: «مسافری از ری که نامه‌ای از بعضی سلاطین حمیر برای نصربن احمد امیر بخارا داشت، به زیارت حرم آمده، شب را در حرم به سر برد و بعد از نماز شروع به خواندن قرآن کرد».

قرآن‌های موجود در موزه آستان قدس رضوی با قدمت هزارساله خود شاهدی دیگر بر این ماجرا هستند. قدیمی‌ترین قرآن وقفی به شماره 3004 که به خط کوفی بر پوست آهو نوشته شده، متعلق به ابوالقاسم علی بن ناصرالدوله ابی‌الحسن محمد بن ابراهیم سیمجور است که به سال 363 وقف شده است. به جز این، دو قرآن دیگر نیز یکی وقف سلطان محمود غزنوی به تاریخ 393 قمری و دیگری مربوط به ابوالبرکات که در رمضان 421 قمری وقف شده است. غیر از تاریخ، نکته دیگری که در وقف‌نامه این قرآن آمده و از نظر اثبات تلاوت قرآن در این آستان دارای اهمیت است، تصریح به عدم خروج قرآن از حرم است. گفته می‌شود  با گسترش این صحن و سرا و رونق مشهدالرضا(ع) به موازات توجه به خدمات رفاهی برای زائران، در خصوص نیازهای عبادی و زیارتی آن‌ها نیز اندیشه می‌شده است. اما در این مورد تا قرن نهم هجری سندی در دست نیست و نخستین و قدیمی‌ترین خبر در این خصوص متعلق به برگزاری آیین قرائت قرآن در حرم  مطهر به گزارش فضل‌االله روزبهان خنجی است که در شرح سفر زیارتی محمد خان شیبانی به مشهد، در وصف مراسم قرائت قرآن حفاظ نوشته است: «...و اشارت علیه سانح شد که حفاظ در بیرون قبه قرائت قرآن نمایند و فرمودند مکروه است در پایین قبر قرآن خوانند و تأکید نمودند که «... باید بعد از این، حفاظ مرقد مقدس رضوی در بیرون قبه تلاوت نمایند؛ به رعایت ادب اقرب است». سپس مولانا حافظ جامی، غزلی ترکی در هشت بیت در منقبت امام رضا(ع) با رخصت همایونی قرائت کرد و آن گاه حدیثی قدسی به اسناد مسلسل، به روایت حضرت رضا(ع) قرائت و ترجمه شد و همگان فیض بردند».

با مرور این شرح به جزئیات مهمی در خصوص مراسم قرائت در حرم مطهر رضوی می‌رسیم. نخست اینکه مراسمی اینچنین دارای سابقه بوده‌ و در پایین پای حضرت اجرا می‌شده‌ و پس از این زمان به مکانی دیگری منتقل شده‌است. جز این می‌توان درباره تشریفات مراسم نتایجی گرفت، مانند اینکه در پایان تلاوت قرآن، برنامه‌های دیگری مانند سخنرانی و شعرسرایی برقرار بوده و همچنین شرح احادیث انجام می‌شده است. اشعار و احادیثی که بعدها منشآت خواجه نصیر طوسی و مدایح دوازده امام جای آن را گرفت.

دارالحفاظ، رواقی برای حفاظ حرم مطهر

دیگر خبری که از قرن نهم می‌تواند در خصوص سنت تلاوت قرآن در حرم مطهر رضوی ذکر کرد، وجود رواق دارالحفاظ در حرم مطهر است. رواقی که گفته می‌شود به دست گوهرشاد بیگم در اوایل قرن نهم هجری ساخته شده و نامش را از حفاظ قرآن کریم حرم مطهر دارد. گفته می‌شود وجود این رواق و نامش نشان‌دهنده این است که مراسمی اینچنینی در عهد تیموریان و حتی در قرن هشتم نیز مرسوم بوده و به همین دلیل مکانی ویژه برای آن ساخته و تدارک دیده‌اند. دیگر شاهد و سند ماجرا نشان مصدری حافظ مسجد جامع گوهرشاد است که سلطان حسین میرزای بایقرا به نام خواجه حافظ حسینعلی (که از حافظان و قاریان بزرگ آن دوره خوراسان بوده) صادر کرده است و به موجب این حکم، او ریاست حفاظ بیت‌المغفره و مسجد جامع گوهرشاد را عهده‌دار شده است. برای فهم بیشتر از این سنت باید در تاریخ جلوتر بیاییم تا به عهد صفوی برسیم. در این دوره به خاطر وقف‌نامه‌هایی که عواید آن به این مراسم اختصاص یافته و همچنین اسنادی که درزمینه مواجب حفاظ و شرح هزینه برگزاری مراسم وجود دارد می‌توان به اصطلاحات مربوط به این مراسم رسید. اصطلاحاتی مانند صدرالحفاظ، حافظ، سلطان القراء و صدر القراء که به جایگاه و اهمیت حافظان قرآن و این مراسم در عهد صفوی اشاره دارد. گفته می‌شود حفاظ در عهد صفوی زیر نظر خادم‌باشی و همچنین سرکشیک که متولی این مراسم بود، خدمت می‌کردند. براساس این وقف‌نامه‌ها حفاظ در دو دسته «حفاظ بالاسرمبارک» و «حفاظ حرم مطهر» زیر نظر مسئولان به تلاوت قرآن و ادعیه می‌پرداختند. شرح این وقف‌نامه‌ها مفصل است و در مجالی دیگر به آن خواهیم پرداخت.

آزاده خلیلی